De bedoeling

De bedoeling: De zorgwereld is binnen al zijn verschijningsvormen volop in beweging, een beweging waarbij een groot beroep gedaan wordt op flexibiliteit, durf, creativiteit, wendbaarheid en adaptatievermogen.

Hoewel de effecten in andere sectoren op dit moment indringender (lijken te) zijn, is er meer specifiek geen organisatie in de zorg voor mensen met een beperking die niet bezig met haar toekomst is. Duidelijk is dat nietsdoen geen optie is.

Boeiend is de vraag hoe organisaties dit aanpakken. Van binnenuit, met de mens met zijn beperking als uitgangspunt of van buitenaf en, rekening houdend met de wet- en regelgeving, zijn heil zoekend in een verder knellender protocollering? Domineert het denken in organisatiestructuren met reorganisaties tot gevolg (?)…. of keren we terug naar de essentie van ondersteuning en vindt er een fundamentele heroriëntatie plaats op de waarden die we willen creëren voor mensen met een beperking?

Wie het taalgebruik van zorgbestuurders analyseert krijgt sterk de indruk dat het denken in structuren prevaleert. Resultaatverantwoordelijke eenheden, krachtige teams en platte organisaties zijn daar voorbeelden van en lijken voor velen de schuilplaatsen voor onzekere tijden te zijn.

Waardecreatie, de andere optie, vereist een nadrukkelijkere bezinning op de feitelijke essentie van ondersteuning aan de (mede)mens met een beperking. Voor wat betreft dit waarde-gedreven onderdeel wordt daarbij vaak verwezen naar “de bedoeling” van de auteur Wouter Hart. Zijn boek ligt op tafel bij vele bestuurders. Iedereen praat erover. Op menige bestuurskamer klinkt het: ‘Ook met de bedoeling bezig?”

Maar wat is dat nu “de bedoeling”?

Volgens Wouter Hart wordt met de bedoeling een denkrichting aangegeven, een denkrichting waarbij vertrokken wordt vanuit de stellingname dat mensen het juiste gaan doen wanneer er veel aan de leefwereld wordt overgelaten en er een groot beroep wordt gedaan op eigen verantwoordelijkheid.

Ja, …..het is evident dat professionals veel kunnen en dat te veel nadruk op de systeemwereld mensen inperkt. Het is echter op zijn minst ook twijfelachtig of een simpele verwijzing naar deze bedoeling voldoende richting geeft. Het blijft een abstract en op onderdelen leeg begrip.

Het veralgemeniseert en doet geen recht aan de waardecreatie bij werkelijk zeer onderscheiden unieke mensen met een beperking. Het heeft dus geen lading met de waarden die in dit kader belangrijk zijn. Hoe kijken we naar de wereld om ons heen? Welke plaats willen mensen met een beperking daarin zelf? Op welke wijze leveren wij en zijzelf een bijdrage aan het levensgeluk, de zelfbepaling en de verwezenlijking van hun rechten?

Of….moeten we onder verwijzing naar Piet van der Beemt (Arduin) hierbij afsluiten en indachtig de toenmalige heftige ideologische debatten nuchter concluderen “gewoon uit het huidige systeem stappen en opnieuw beginnen”.

Waardecreatie komt van binnenuit en dat moet toch echt de bedoeling zijn.

Peter Nouwens

Bronnenlijst

Nouwens, P. (2016). De bedoeling. Tijdschrift Markant, 16(3), 20.

Rautine, E. (2009). A glow of his own. [Foto]. Geraadpleegd op 11 september 2016, van https://www.flickr.com/photos/eraut/3847900767/